Λάξνες, Χάλντορ Κίλιαν

(Halldόr Kiljan Laxness, Ρέικιαβικ 1902 – 1998). Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ισλανδού συγγραφέα Χάλντορ Κίλιαν Γκούντγιονσον (Halldόr Kiljan Gudjόnsson). Προερχόμενος από αγροτική οικογένεια, ο Λ. εκδήλωσε από νεαρή ηλικία εξαιρετική ευαισθησία και μια εσωτερική αγωνία, που τον οδήγησαν αρχικά σε μια θρησκευτική κρίση και σε μια βασανιστική παραμονή σε κάποιο μοναστήρι του Λουξεμβούργου (1922-24) και αργότερα, μέσω ποικίλων εμπειριών, στον κομουνισμό. Μετά τα πρώτα έργα, λιγότερο ή περισσότερο αυτοβιογραφικά, που αντανακλούν τις εσωτερικές του αντιθέσεις –προπάντων το μυθιστόρημα Ο μεγάλος υφαντής του Κασμίρ (1927)– ο Λ. στράφηκε προς τις εθνικές λογοτεχνικές παραδόσεις, εμπνεόμενος ιδιαίτερα από τους θρύλους –κυρίως στα μυθιστορήματά του– που διαδραματίζονται στον κόσμο των Ισλανδών αγροτών. Ο εθνικισμός και ο πολιτικός ριζοσπαστισμός που ενέπνευσαν μερικά μυθιστορήματά του, όπως το Σάλκα Βάλκα (1932), έρχονται σε αντίθεση προς το ιδανικό της ποιητικής και ανθρώπινης αλήθειας που εξέφρασαν τα επόμενα μυθιστορήματά του, όπως το Ελεύθερος λαός (1934-35). Τελικά, και οι δύο τάσεις ξεπεράστηκαν από μια νέα και βαθύτερη επιστροφή στην παράδοση του Βορρά, που εκδηλώθηκε στον κύκλο του Γιον Χρέγκβιντσον (Η καμπάνα της Ισλανδίας, 1943· Η ξανθιά κοπέλα, 1945· Πυρκαγιά στην Κοπεγχάγη, 1946) και στα πιο πρόσφατα μυθιστορήματά του. Το 1952 τιμήθηκε με το βραβείο Στάλιν και το 1955 με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας. O Ισλανδός συγγραφέας Xάλντορ Kίλιαν Λάξνες.